Elektrik akımındaki dengesizlikleri algılayabilen ve elektrik çarpması meydana gelmeden önce elektriği otomatik olarak kesebilen özel bir priz türü olduğuna işaret eden uzmanlar, havuzlarda kaçak akım rölesinin zorunlu olduğunu söylüyor.
İş Sağlığı ve Güvenliği Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan: “Şehir içindeki cadde ve sokaklardaki yeraltı elektrik tesisatı 80 cm derinliğinde yapılması gerekiyor.”
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl: “Elektrik akımını kesmek için yalıtımlı bir malzeme kullanarak kablonun temasını hemen kesmeliyiz. Tahta, elektriği iletmediği için bu amaçla kullanılabilir; ancak, asıl yapılması gereken, eğer hızlıca erişilebiliyorsa, elektrik kaynağını kesmektir.”
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan ve İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, havuz ve su birikintilerinden elektrik çarpması olaylarını değerlendirerek, gerekli güvenlik önlemlerini anlattı.
Havuzda kullanılan elektrikli ekipmanlar Toprak Kaçak Akım Kesici korumalı olmalı
İş Sağlığı ve Güvenliği Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, süs havuzlarında elektrik güvenliği için mevcut İSG standartları ve düzenlemeler hakkında bilgi vererek, “Elektrik akımındaki dengesizlikleri algılayabilen ve elektrik çarpması meydana gelmeden önce elektriği otomatik olarak kesebilen özel bir priz türü var. Bir havuzda kullanılan tüm elektrikli ekipmanlar ve tüm dış prizler için Toprak Kaçak Akım Kesici (GFCI) koruması gereklidir. Pompaları, aletleri ve ışıkları su yakınında kullanırken, kendinizi elektrik çarpmasından korumak için Toprak Kaçak Akım Kesici (GFCI) kullanın. Taşınabilir jeneratörleri asla ev devrelerine bağlamayın.” dedi.
Süs havuzlarında elektrik tesisatının; proje aşamasında tehlike bölgelerinin oluşturulduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, bu havuzlarda kaçak akım rölesinin zorunlu olduğunu söyledi.
Şehir içindeki cadde ve sokaklardaki yeraltı elektrik tesisatı nasıl olmalı?
Şehir içindeki cadde ve sokaklardaki yeraltı elektrik tesisatının 80 cm derinliğinde yapılması gerektiğini vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Tesis devreye alındıktan sonra periyodik muayeneler başlamalıdır. Tesiste yapılan tadilat veya değişikliklerde mutlaka periyodik muayene yapılmalıdır. İzolasyon kontrolü periyodik muayenenin en önemli adımıdır. Elektrik dağıtım şirketinin tesislerine su, kanalizasyon veya doğalgaz gibi diğer kurumların müdahalesi gerektiğinde mutlaka koordinasyon sağlanmalı, iş bitiminde yönetmeliğe uygunluk kontrolleri ve izolasyon testi tekrarlanmalıdır.” diye konuştu.
Mutfak, WC ve banyolarda mutlaka kaçak akım rölesi kullanılmalı
Evlerde ise daire panosunda 30 mA kaçak akım rölesi kullanılmasının zorunlu olduğunu dile getiren Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Ev dışı yerlerde, nemli ve ıslak yerlerde, mutfak, WC ve banyolarda mutlaka 30 mA kaçak akım rölesi kullanılmalıdır.” dedi.
Küçük ev aletlerinde elektrik kaçağı konusunda da küçük ev aletleri için periyodik muayenelerinin ve ev dışı yerlerde bu testlerin mutlaka yapılması gerektiğini de kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, bu testlere PAT testi (Portable Appliance Testing) denildiğini ifade etti.
Elektrik çarpmasında ilk yardım...
Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, elektrik çarpmasında ilk yardıma işaret ederek, “Önce elektrik sigortadan kapatılır. İlk yardımcı sertifikanız varsa; kişiye nazikçe elin içi, avucu ile değil elin sırtı ile dokunun ve konuşun. Eğer bir tepki yoksa, CPR’ye (CPR, 2 nefes verme ve 30 kalp masajı şeklinde yapılır) başlayın. Elektrik yanığı varsa, diğer yanıklarla aynı şekilde tedavi edebilirsiniz. Yanık bölgeyi en az 20 dakika akan suyun altına tutun ve ardından varsa steril bir gazlı bezle veya temiz bir bezle örtün.
Islak alanlarda düzenli bakım ve güvenlik önlemleri neler olmalı?
Dr. Öğretim Üyesi Uçan, havaların ısınmasıyla birlikte insanların ıslak alan kullanım taleplerinin arttığını belirterek, artan kullanıcı ve kullanım sıklığı ile ıslak alanlarda düzenli bakım ve güvenlik önlemleri dikkate alınmadığı zaman insan sağlığı için tehdit oluşmasına neden olduğunu söyledi.
Yüzme havuzlarının düzenli kontrolü önemli
Özellikle ıslak alan kullanımında en çok tercih edilenlerin başında ‘yüzme havuzları’ geldiğini kaydeden Dr. Öğretim Üyesi Rüştü Uçan, “Yüzme havuzları, düzenli kontrollerin, periyodik bakımlarının ve çevresinde güvenlik tedbirlerinin alınması gibi sorumlulukları da beraberinde getirmektedir. Yüzme havuzları genellikle her ay İl Sağlık Müdürlükleri tarafından uygunlukları denetlenmektedir. Yüzme havuzları ile ilgili asgari koşulların sağlanmasında birincil sorumluluk işletmecilerde olduğu gibi toplu yaşam alanlarına ait ortak yüzme havuzlarında ise site yönetimi sorumlu tutulmaktadır.” dedi.
Havuz çevresinde güvenlik bariyeri oluşturulmalıdır
Havuz çevresinde alınması gereken önlemlerin de son derece önemli olduğunu vurgulayan Dr. Öğretim Üyesi Rüştü Uçan, “Havuzların çevresi en az 120 cm yüksekliğinde güvenlik bariyerleri/korkuluklar oluşturulmalıdır. Böylece havuz diğer ortak kullanım alanlarından fark edilecek şekilde ayrıştırılmalıdır.” uyarısında bulundu.
Elektrik tesisatının mevzuata uygunluğu her yıl takip edilmeli
Havuz malzemesinin izolasyonunun da mutlaka yapılması gerektiğini vurgulayan Dr. Öğretim Üyesi Rüştü Uçan, elektrik tesisatının mevzuata uygunluğunun her yıl yetkili firmalar veya Elektrik Mühendisleri Odası tarafından düzenli olarak yapılmasını, işletmeci veya site yönetimi tarafından takip edilmesi gerektiğini söyledi.
Dr. Öğretim Üyesi Rüştü Uçan, “Havuz içinde veya çevresindeki elektrik akımının 50 Voltun altında tehlikesiz gerilim olarak nitelendirilen koşulu sağlamasına mutlaka dikkat edilmelidir. Havuzlarda 12 volt (AC) aydınlatma ve temizlik robotları kullanılmalıdır. Havuz içi temizliğinde kullanılan filtre sistemlerinin vakum oluşturmayacak şekilde uygulanması ve suyun temizlenmesi için havuzda yer alan filtre kapaklarının (kırık, çatlak veya boşluklu olmaması) uygunluğu düzenli olarak kontrol edilmelidir.” diye konuştu.
Dr. Öğretim Üyesi Rüştü Uçan, sözlerini şöyle tamamladı:
“Tüm bunlara ek olarak, havuzlarda sağlık ve güvenlik tedbirlerinin uygulanması, her gün düzenli olarak yapılması, site yönetimi veya işletmeci tarafından takip edilmeli ve yapılan işlerin kayıt altına alınması gerekmektedir.”
Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl: “Yer altına döşenen kabloların testleri ile denetimleri çok önemli”
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, İzmir’de yaşanan ve yolda yürürken su birikintisinden elektrik çarpması sonucu iki kişinin hayatını kaybetmesi olayına değinerek, bu tür olaylarda dağıtım şirketlerinin ve yer altına döşenen kabloların testleri ile denetimlerinin büyük önem taşıdığını vurguladı.
Dr. Öğr. Üyesi Bingöl, kaçak akım rölelerinin hayat kurtarmada son derece etkili cihazlar olduğunu ifade ederek, “Bu cihazlar, 30 miliamperin üzerinde bir kaçak akım tespit ettiklerinde, saniyenin onda biri kadar kısa bir sürede devreyi keserek insan hayatını koruyacak şekilde tasarlanmıştır ve dolayısıyla çok güçlü bir koruma sağlar.” dedi.
Elektrik akımına kapılan bir kişiye iki saniye içinde müdahale edilmeli
Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, elektrik çarpması durumunda akıma kapılan bir kişiye iki saniye içinde müdahale edilmezse hayatta kalma olasılığının önemli ölçüde düştüğünü vurguladı.
“Elektrik akımını kesmek için yalıtımlı bir malzeme kullanarak kablonun temasını hemen kesmeliyiz. Tahta, elektriği iletmediği için bu amaçla kullanılabilir; ancak, asıl yapılması gereken, eğer hızlıca erişilebiliyorsa, elektrik kaynağını kesmektir” diyen Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, akıma kapılan kişinin kafasına tahta ile vurmanın doğru bir müdahale yöntemi olmadığını da vurguladı. Doi numarası: https://doi.org/10.32739/uha.id.56285
